Bursa mutfağı

Orta Asya ve Anadolu topraklarının sunduğu ürünlerdeki çeşitlilik, tarihsel süreç içindeki kültürler arası etkileşim ve Osmanlı saraylarında gelişen yeni tatlar, Bursa mutfak kültürünün oluşmasında rol oynamıştır.

Bu kültürün oluşturduğu zengin Bursa mutfağı, günümüz Türk mutfağına armağan ettiği birçok yemek ve tatlıyla tanınmaktadır. İskender Kebap, İnegöl Köfte, Kemalpaşa tatlısı, pideli kebap, cevizli lokum, tahinli pide, cendere baklavası olarak da bilinen cennet künkü, höşmerim ve kestane şekeri Bursa ile anılan tatların başında gelir.

Türkiye'nin dört bir yanına yayılmasının yanı sıra uzun yolculuklara çıkıp Avrupa'ya, Avustralya’ya, Rusya'ya kadar giden döner kebap ve kestane şekerinin memleketi Bursa'dır. Ayrıca Bursa'nın verimli topraklarında yetişen çilek, şeftali, kestane, zeytin de Bursa ile özdeşleşmiş ürünler arasındadır.

Bursaya Özgü Lezzetler

Kestane Şekeri
Bursa’nın özgün ürünlerinden biri kestanedir. Uludağ eteklerindeki kestaneden şekerli şerbetle kaynatılarak kestane şekeri yapılır. Bursa’da asırlardır evlerde üretilen kestane şekeri 1900′lü yılların başında satışa yönelik üretilmeye başlanmıştır.

İskender Kebabı
Bursa’dan tüm dünyaya yayılan bir marka olarak İskender Kebabı 150 yıl önce keşfedilmişti. Kebapçı İskender Bey (1848-1934), 19. yüzyılın ikinci yarısına kadar, yüzlerce yıldır ateşe paralel pişirilen kuzuyu, kemik ve sinirlerinden arındırarak dikey madeni çubuk üzerinde, kendi ekseni etrafında döndürerek yeni bir kebap icat etmiştir.

İskender Kebabı, sadece şişin dik tutulmasından ibaret bir iş değildir. Uludağ’ın zümrüt yaylalarında otlayan çok lezzetli etleri olan koyunlarından yapılan bu kebaplar, yiyenlere derin bir haz ve iştah verir.
Orijinal İskender kebabını Atatürk Caddesi üzerinde TKM (Tayyare Kültür Merkezi) yakınındaki küçük dükkanda ya da Heykel’de Ünlü Cadde üzerindeki Kebapçı İskender’de yiyebilirsiniz. Tabii ki İskender Kebabın servisi de onun geçmişine ve lezzetine yakışır şekilde yapılıyor. Sosla ıslatılmış küçük parçalar halinde dilimlenen pidelerin üzerine yatırılan leziz dönerin üstüne mis gibi kokan tereyağı yayılırken, ağzınızın suyu akacaktır. Size tavsiyemiz İskender’in yanında bir başka geleneksel tat olan Şıra suyundan içmenizdir.

İnegöl Köftesi
İnegöl’e özgü bir ızgara köftedir. Yuvarlak ve iri olarak yoğrulan köfteler ızgara ile pişirilmektedir. İnegöl Köfte’nin ünü tüm Türkiye’ye yayılmıştır.İnegöl köftesinin en önemli özelliği baharat kullanılmayan bir köfte olmasıdır. Her köfte, 12-15 gr. arasında ve yuvarlaktır. Bazı yerlerde yassı da yapılmaktadır. İnegöl köftesi; dana eti, kuzu eti, tuz, sodyum-bikarbonat ve soğanın belirli oranlarda karışımından oluşur.

Kemalpaşa Tatlısı
M.Kemalpaşa’da yapılan ve ‘peynir tatlısı’ olarak da anılan yöreye özgü bir tatlıdır. Bu tatlı, köy peynirinden yapılmaktadır. Peynir, un, irmik ve yumurta ile yoğrularak 3-4 cm çapında küçük kurabiyeler haline getirilir ve büyük pişme tablalarında fırınlanır. Daha sonra torbalanır ve satışa sunulur. Pişirilmesi ise kaynayan şekerli şerbete atılmasıyla olmaktadır. Ahmet Tabak adlı ustanın 1930′lu yıllarda kurduğu dükkanında ürettiği tatlı tüm Türkiye’de yayılmıştır.

Kelle Peyniri, Mahlaç Peyniri
Bursa’nın Karacabey ilçesinde üretilen bu peynir, koyun ve inek sütünün karıştırılıp pişirilmesi ile imal edilir. Çok gözenekli, çok tuzlu ve kendine özgü tattadır. Kelle peyniridir. Tarihçesi hakkında kesin bilgiler bulunmamakla birlikte en az 200 yıllık geçmişi olduğu sanılıyor. Adı Karacabey’in eski adı olan Mihaliç adından gelir. Mahlaç Peyniri en kaliteli Türk peynirlerindendir. Mahlaç Peyniri daima tam yağlı koyun sütü ile çoğunlukla kıvırcık sütlerinden üretilmiştir.

Pideli Köfte
Köfteli İskender de denilen pideli köfte, bilhassa Ramazan aylarında Bursalıların en sevdikleri kebap çeşididir. Çok ince pideden yapılır. Kare biçiminde kesilen pideler tereyağlı et suyuna batırılarak yumuşatılır. Büyük bir kebap sahanına muntazam olarak dizilir. Orta yere kavrulmuş kuşbaşı etler konulur. Üstü gene pideyle kapatılır. Yemeden önce kızgın tereyağı, istenirse yoğurt ve salça dökülerek servis yapılır. Evliya Çelebi bile bu pideli köfteden söz etmektedir.

Sütlü Un Helvası
Dolmalık fıstık yoksa alternatif olarak sıcak suda beklettiğiniz bademleri soyup bıçak yardımıyla ince şerit olarak kesin,
dolmalık fıstık yerine onu da kullanabilirsiniz.
Malzemeler
250 ml sıvıyağ
200 gr un
1 litre süt
400 gr
seker
1 avuç dolmalık fıstık yada iri kıyılmış badem

Hazırlanışı: Tencere koyduğumuz sıvıyağa unu ve dolmalık fıstıklarımızı
aynı anda ilave ediyoruz. Fıstıklar koyu pembe olduğunda unumuzun yeterli derecede kavrulduğunu anlıyoruz. Daha önce seker ilave ettiğimiz ilik sütü (sütün kaynak olmamasına dikkat edelim) tenceremize ilave edip devamlı karıştırarak pişiriyoruz.
Kaynamaya başladığında ocağın altını bir miktar kısın. İyice koyulaşınca ateşten alarak geniş bir kaba (tepsi) boşaltın. Ilık olarak servis yapın. Arzuya göre üzerine tarçın koyabilirsiniz.

Sulu Köfte
Malzemeler:
500 gr kıyma
3 kuru soğan
1 çay bardağı kırık pirinç
3 çorba kaşığı sıvıyağ
1 kahve fincanı sirke
2 çay kaşığı karabiber
Tuz, kimyon
3 çorba kaşığı domates salçası
2 su bardağı sıcak su

Hazırlanışı: Kıymayı derin bir kaba alın. Pirinci yıkayıp süzün. Kıymaya pirinç, tuz, kimyon ve karabiberi ilave edip yoğurun. Sirkeyi düz bir tabağa dökün. Elinizi sirke ile ıslatarak köfte harcından küçük parçalar koparın ve avucunuzun içinde yuvarlayın. Soğanları ince ince doğrayın. Sıvıyağı tencerede ısıtıp soğanı kavurun. Salça, karabiber, tuz ve 2 bardak sıcak suyu ilave edip karıştırarak kaynatın. Hazırladığınız köfteleri kaynamakta olan salçalı sosta pişirin. Servis tabaklarına alıp sıcak olarak servis yapın.

Bursa Helvası
Malzemeler:
1/2 kg toz şeker
7 çorba kaşığı un
250 gr margarin
3 adet dolmalık fıstık
1 lt süt

Hazırlanışı: Süt ile toz şekeri kaynatın. Diğer bir kapta erittiğiniz margarine un ve fıstık ilave edin. Fıstıkları pembeleşinceye kadar kavurun ve kaynamış süte ilave edip koyulaşıncaya kadar karıştırarak pişirin . Ilık olarak, üzerine tarçın serpip servis yapın.

Bursa Lokumu
Malzemeler:
1 kg un
1 tatlı kaşığı bira mayası
1 yemek kaşığı toz şeker
1 yumurta sarısı
2 adet patates
2 kaşık tahin
1/2 lt süt
çörek otu,ceviz içi
susam, tarçın, bahar, tuz

Hazırlanışı: Bira mayası, süt, toz şeker ve bir yemek kaşığı unu karıştırıp kabartın, 1 kg unun içine boşaltın. Haşlanmış ve ezilmiş iki orta boy patates, biraz tuz ve yarım lt sütle yoğurun ve mayalanmasını bekleyin. Mayası kıvama geldiğinde iri bir portakal büyüklüğünde bir parça koparın, yağlanmış tepsi üzerinde elle yassıltın ve üzerine dövülmüş ceviz, biraz toz şeker, tarçın ve bahar serpin.Bir-iki kaşık da tahin döküp, rulo haline getirin. Hamur bitinceye kadar işleme devam edin. Hazırlanan rulolar ya olduğu gibi tepsiye konulup, öylece pişirilir sonradan kesilir, ya da pişmeden önce kesilip tepsiye öyle dizilir. Pişirmeden önce biraz kabarması için bekletin, üzerlerine yumurta sansı sürün, susam ve çörek otu serpin. Fırından çıktıktan sonra üzerine ıslak bezle örtün ve böylece yumuşak olmasını sağlayın.

Kemal Paşa Tatlısı
Malzemeler:
2 su bardağı toz şeker
2 su bardağı su
2 tatlı kaşığı limon suyu
Hamur için: yaklaşık 2 su bardağı un
yarım tatlı kaşığı karbonat
2 adet yumurta
5 yemek kaşığı margarin
5 kibrit kutusu büyüklüğünde tuzsuz taze beyaz peynir

Hazırlanışı: Şekeri ve unu tencereye koyup 2-3 dakika kaynatın. Limon suyunu ekleyip 1-2 taşım daha kaynatıp ocağı kapatın. Unu geniş bir tepsiye eleyin. 2 yemek kaşığı un ayırıp kalan unun ortasını açarak yumurtayı kırın ve karbonat ekleyin. Oda sıcaklığında yumuşatılmış 4 yemek kaşığı margarini koyup peyniri rendeleyin. 3-4 dakika yoğurup yumuşak bir hamur hazırlayın. Fırın tepsisini 1 yemek kaşığı yağ ile yağlayın. Hamuru 18 parçaya bölün. Her parçayı ayrılan undan kullanarak elinizde yuvarlayın ve yaptığınız hamur toplarını aralıklarla tepsiye dizin. Önceden ısıtılmış orta ısılı fırında, pembeleşene kadar yaklaşık 20 dakika pişirin. Fırından çıkan hamurları ılık şerbete atıp yumuşayıncaya kadar yaklaşık 15 dakika kaynatın. Kevgirle şerbetten alıp soğuyunca üzerlerini hindistan cevizi ile süsleyip servis yapın.

Etli Kereviz
Malzemeler:
5 adet iri kereviz
500 gr. Kuşbaşı et
1 adet patates
1 adet havuç
2 adet soğan
3 adet domates
3 adet sivribiber
1 yemek kaşığı salça
2 diş sarımsa
yarım demet maydanoz
yarım limon
2 su bardağı sıvıyağ
1 tatlı kaşığı tuz
1 çay kaşığı karabiber
1 tatlı kaşığı pul biber
2 su bardağı et suyu
100 gr . kaşar rendesi

Hazırlanışı: Kerevizler soyulup ortadan ikiye bölünerek içleri oyulur ,kararmamsı için limonlu suyun içine atılır. İçinden çıkan parçalar,patates ve havuçlar zar büyüklüğünde doğranır .Doğranmış etler iki kaşık yağla kavrulur , suyunu salıp çekince doğranmış olan havuç ve soğan ilave edilir ,ince kıyılmış sarımsaklar, domates ve biberler ilave edilerek bir yemek kaşığı salça ve baharatla tuzu ilave edilir, iki su bardağı su veya et suyu ilave edilerek etler yumuşayıncaya kadar pişirilir. Kerevizler yağda kızartılır tepsiye dizilir içlerinden çıkan kereviz ile patatesler de kızartılır .Pişen etle birlikte kızartılan kereviz, patates,maydanoz harmanlanarak kerevizlerin içine yerleştirilir. üzerlerine kaşar rendesi serpilir etlerden süzülen salçalı sos tepsiye dökülür bu şekilde fırınlanır kaşar peyniri eriyince fırından çıkartılır maydanoz ,kereviz yaprakları ve domatesle servis yapılır.

Zeytinyağlı Kestaneli Lahana Dolması
Malzemeler: (40-50- adet için)
1 adet dolmalık büyükçe lahan
3 su bardağı pirinç
750 gr. Kestane
150 gr. Kuru üzüm
3 adet kuru soğan
1 – 1,5 su bardağı zeytinyağı
3+3 su bardağı su
3 tatlı kaşığı tuz
2 tatlı kaşığı şeker
5 tatlı kaşığı kuru nane
3 tatlı kaşığı yenibahar
1 tatlı kaşığı tarçın
1 tatlı kaşığı karabiber.

Hazırlanışı: Kuru soğanlar küçük küçük doğranarak zeytinyağında kavrulur ,içine tuzunu 3 bardak suyunu katarak kaynaması beklenir ,kaynayan suya pirinçleri katılır .Pirinç suyunu çekince nane, şeker ve baharatlar katılır karıştırılır en son ayıklanıp yıkanmış üzümler, az haşlanıp yıkanmış kestaneler katılıp tekrar karıştırılır, tencerenin kapağı kapatılarak dinlenmeye bırakılır. Haşlanıp tek tek ayrılan lahanaları hazırladığımız içe sararak tencereye önce lahananın koçanları sonra sarmalar konur sarmalar tencereye sıralı olarak yerleştirilir harç bitince üzerine 3 bardak su eklenir , dolmaların üzerine bir kapak kapatılarak pişme sırasında dolmaların dağılması önlenir. Orta ateşte pişmeye bırakılır dolmalar tenceredeki bütün suyu çekince ocağın altı kapatılır soğumaya bırakılır. Tencerenin üzerine bir tepsi yerleştirilir, tencere ters çevrilerek dolmalar dinlenmeye bırakılır. Kestaneler istenirse haşlamak yerine kızartılarak da dolmaya katılabilir.

0 yorum:

Yorum Gönder