Anadolu'nun batıya açılan kapısı Eskişehir'deyiz. Porsuk çayı'nın ikiye böldüğü bu güzel ilimizin tarihi ve kültürel zenginlikleri saymakla bitmiyor. Kafkas, Kırım ve Balkan göçmenlerinin yoğun olduğu ilin mutfağı da bir o kadar zengin.
Tarım, madencilik, sanayi, ticaret beldesi; eğitim, havacılık, kültür ve bilim merkezi; Kral Midas'ın, Türk halk bilgesi Nasreddin Hoca'nın ve halk ozanı Yunus Emre'nin yaşadığı topraklar; beyaz altın Lületaşı'nın çıktığı yer... Frigya uygarlığını günümüze taşıyan Arkeoloji Müzesi, türbeleri, mezarları, açık hava
Eskişehir Anadolu Üniversitesi Tıbbi ve Aromatik Bitkiler merkezinden başlıyor şehir gezimiz. Bu merkez Anadolu'da yetişen zengin bitki örneklerinin araştırıldığı, işlendiği ve bitkisel yağ elde edildiği bir yer. Üniversiteden çıkıp şehir merkezine geçiyoruz; Eskişehir hareketli bir Ramazan geçiriyor. Odunpazarı, Şirintepe semtinde Büyükşehir Belediyesi'nin kurduğu iftar çadırları büyük ilgi görüyor. Haller Gençlik Merkezi'nde tasavvuftan animasyona kadar çeşitli gruplar gösteri yapıyor. Tüm aktiviteler ücretsiz. Buraya kadar gelmişken Sakarya Nehri'ni besleyen kollardan biri olan ve kent merkezini ikiye bölen Porsuk Çayı'nı görmemek olmaz. Büyükşehir Belediyesi'nin yıllardır ihmal ettiği çay için nihayet ıslah çalışmaları başlamış; içimiz biraz olsun rahatlıyor.
Zengin bir tarihsel mirasa sahip olan Eskişehir, bu sürecin tüm izlerini taşıyor ve yaşatıyor. Her yıl düzenlenen uluslararası festivaller kent yaşamına ayrı bir renk katıyor. Hititlerden başlayan tarihsel sürecin kalıntıları da halen yaşıyor Eskişehir'de. Frig Kralı Midas'ın anıt mezarı, Çifteler ilçesinde Yazılıkaya adı ile anılan yerde zamana meydan okuyor. Bunların dışında; Şarkhöyük, Karacaşehir Höyüğü ve Kalesi; Ballıhisar'daki (Pessinus) Kibele Tapınağı, tiyatro, stadyum, su kanalı ve nekropoller; Sivrihisar'daki (Justininapolis) Doğanlı, Akpere ve Görgöz kaleleri görülebilir. Türk ve İslam eserlerine gelince; kent merkezinde Aladdin Parkı içindeki Alaaddin Camii, Odunpazarı'ndaki Kurşunlu Camii ve Külliyesi, Seyitgazi'deki Seyit Battal Gazi Külliyesi; Eskişehir-Ankara demiryolu üzerinde Sarıköy istasyonu yakınlarındaki Yunus Emre Türbesi; Nasreddin Hoca'nın doğum yeri olan Sivrihisar'daki Ulu Camii ve ildeki müzeler sayılabilir.
Yöre mutfağı
Eskişehir'de geleneksel beslenme alışkanlıkları hâlâ sürmekte. Ancak yöre mutfağında Kafkas, Kırım ve Balkan göçmenlerinin de etkisi görülmekte. Kırsal kesimlerde mutfağın temelini buğday, bulgur ve hamurişleri oluşturuyor. Ebegümeci, madımak, mantar, kuzu kulağı gibi sebzeler ikinci sırada yer alıyor. Et daha çok kent merkezinde tüketiliyor. Hem kırsal alanda hem de Eskişehir'in Odunpazarı bölgesinde sıkça yapılan Gözleme, mayasız hamurdan hazırlanıyor. Kavrularak ezilen haşhaş, haşhaş yağı ile karıştırılıp hamurun üzerine sürülüyor. Haşhaşlı kısım içte kalacak şekilde bohça şeklinde katlanan hamur tekrar açılıp toprak sac üzerinde pişiriliyor. Haşhaş bu yörede oldukça fazla tüketiliyor. Haşhaşlı lokum, haşhaşlı dolama, haşhaşlı bükme, Haşhaşlı ağzı açık böreği sıkça yapılan hamurişleri. Çorbalardan un ve irmikle yapılan Bulamaç, Toyga, Sütlü ovmaç, Göceli (yarma) tarhana, Bıt bıt ve Düğün köfte çorbaları sayılabilir. Köleş, yörenin ilginç salatalarından. Rendelenmiş kelek (olgunlaşmamış karpuz) ve salatalık, doğranmış domates
Lületaşı (Beyaz Altın)
Yeryüzünde seyrek olarak bulunan, dünyaca tanınan Lületaşı, Eskişehir'in sembolü durumunda. Lületaşı, yeraltındaki başkalaşım katmanlarında dağınık yumrular halinde bulunuyor. Beyaz ve beyaza yakın tonlardaki Lületaşı çok ince gözenekli yumuşak bir dokuya sahip. Yeraltında ıslak halde bulunuyor. Topraktan çıkarıldıktan sonra da kolayca işlenebilmesini gözenekli yapısının tuttuğu bu doğal nem sağlıyor. Doğrudan veya işlendikten sonra kurutulan Lületaşı, kaybettiği nem oranında hafifliyor ve direnç kazanıyor. Bölgede Beyaz Altın adıyla anılan Lületaşı için her yıl 21-24 Eylül tarihleri arasında bir festival düzenleniyor. Ayrıca, Lületaşının nasıl çıkarıldığı, işlendiği ve Lületaşından üretilen ürünlerin sergilendiği müze de görülmeye değer.
ESKİŞEHİR YEMEKLERİ
Arabaşı
Hazırlama Süresi : 15 dk
Pişirme Süresi : 15 dk
6 kişilik
Gerekli Malzemeler :
6 su bardağı tavuk suyu
1 limonun suyu
1 tatlı kaşığı kırmızı tozbiber
Tuz
Hamur malzemesi:
4 su bardağı un
3.5 su bardağı su
Tuz
Hazırlanışı :
* Hamur için; unu bir tencereye alın. Tuz serpip harmanlayın. 3.5 bardak soğuk suyu una azar azar ilave edip ezerek karıştırın. Karışımı fırın tepsisine dökün. Önceden ısıtılmış 180 dereceye ayarlı fırında 15 dakika pişirin. Tepsiyi fırından alıp soğumaya bırakın.
* Yarım bardak tavuk suyuna kırmızı tozbiber ekleyip karıştırın. Kalan tavuk suyunu kaynatın. Biberli su, 1 limonun suyu ve bir tutam tuz ekleyip karıştırın.
* Hamuru küçük baklava dilimleri şeklinde kesip tavuk suyuna ilave edin. servis
Kapama
Hazırlama Süresi : 30 dk
Pişirme Süresi : 60 dk
6 kişilik
Gerekli Malzemeler :
1 bütün tavuk
3 su bardağı pirinç
2 çorba kaşığı tereyağı
4.5 su bardağı tavuk suyu
Tuz, karabiber
Hazırlanışı :
* Tavuğu temizleyip yıkayın. Bir tencereye alıp 4 bardak su ekleyin ve tavuğu haşlayın. Pişince, suyunu süzerek başka bir kaba alın. Tavuğu iri parçalara ayırın.
* Pirinci tuzlu sıcak suda 15 dakika bekletin. İyice yıkayıp süzün. Karnıyarık tenceresinde tereyağını kızdırın. Pirinci ilave edip şeffaşlaşıncaya kadar kavurun. Tavuk suyuna su
* Pilavı fırın tepsisine alın. Üzerine tavuk parçalarını yerleştirip fırına verin. Tavuklar kızarıncaya kadar pişirin.
Tatar böreği
Hazırlama Süresi : 30 dk
Pişirme Süresi : 50 dk
6 kişilik
Gerekli Malzemeler :
250 gr kıyma
6-7 dal maydanoz
Tuz, karabiber
Hamur için:
1.5 su bardağı un
1 yumurta
3 çorba kaşığı su
4 çorba kaşığı sıvıyağ
4 su bardağı et suyu
1 çay kaşığı kırmızıbiber
2 su bardağı yoğurt
3 diş sarımsak
Tuz
Hazırlanışı :
* Maydanozu kıyın. Bir kapta kıyma, maydanoz, tuz ve karabiberi karıştırıp iç malzemeyi hazırlayın.
* Unu hamur yoğurma kabına eleyin. Ortasını havuz gibi açıp tuz, yumurta ve suyu ekleyip yoğurun. Üzerine nemli bir bez örtüp hamuru dinlendirin.
* Hamuru 2 parçaya ayırın. Tezgâha un serpip bezeleri 30-35 cm çapında açın. Yufkaları 4'er cm kareler olacak şekilde kesin.
* Fırın tepsisini 2 kaşık yağ ile yağlayın. Hamur karelerinin iki uçlarını birbirleriyle birleştirerek kayık şekline getirin. Ortalarına iç malzemeden yerleştirip fırın tepsisine dizin. Malzeme bitinceye kadar işlemi sürdürün.
* Fırını ısıtın. Et suyunu ısıtıp bir bardağını hamurların üzerine gezdirerek dökün. Tepsiyi fırına verin. 10 dakika pişirdikten sonra üzerlerine tekrar 1 bardak sıcak et suyu gezdirin. Kalan et suyu bitene kadar her seferinde 1 bardak et suyunu hamurların üzerine gezdirip 10 dakika pişirin.
* İki kaşık sıvıyağı tavada kızdırın, kırmızı tozbiber ekleyip karıştırın. Sarımsakları ezip yoğurda ilave edin. Mantıları servis tabağına alıp üzerlerine sarımsaklı yoğurt gezdirin. Üzerine biberli yağı gezdirip servis yapın. Dilerseniz sumak da serpebilirsiniz.
Haşhaşlı dolama
Hazırlama Süresi : 30 dk
Pişirme Süresi : 20 dk
6 kişilik
Gerekli Malzemeler :
Hamur için:
2 su bardağı un
2 çorba kaşığı yoğurt
2 yumurta
1 çay bardağı ılık su
2 çorba kaşığı dövülmüş haşhaş
3 çorba kaşığı sıvıyağ
Tuz
İç malzemesi:
2 patates
1 su bardağı haşlanmış mercimek
50 gr beyaz peynir
Tuz, karabiber
Hazırlanışı :
* Patatesleri iyice yıkayıp tuzlu suda haşlayın. Kabuklarını soyup çatalla ezin. Peyniri ufalayın. Bir kapta patates, peynir, mercimek, tuz ve karabiberi harmanlayın.
* Unu hamur yoğurma kabına alın. Yoğurt, yumurta, su ve tuz ekleyip yoğurun. Hamurdan 6 beze hazırlayın.
* Fırın tepsisini yağlayın. Bezeleri oklava ile yufka şeklinde açın. Üzerine hazırladığınız iç malzemeden yayın. Yufkaları rulo şeklinde sarın ve tepsiye dizin.
* Bir kapta haşhaşı sıvıyağla karıştırın. Hazırladığınız haşhaşlı karışımı böreklerin üzerine sürün. Önceden ısıtılmış 170 dereceye ayarlı fırında üzerleri kızarıncaya kadar 20-25 dakika pişirin. Tepsiyi fırından alıp soğumaya bırakın.
Cevizli tatlı
Hazırlama Süresi : 40 dk
Pişirme Süresi : 30 dk
8 kişilik
Gerekli Malzemeler :
6 su bardağı un
1 su bardağı sıvıyağ
1 su bardağı eritilmiş margarin
3 çorba kaşığı yoğurt
1 çay kaşığı kabartma tozu
1 paket vanilya
1 su bardağı çekilmiş ceviziçi
Şerbet için:
3 su bardağı tozşeker
3 su bardağı su
1 çorba kaşığı limon suyu
Hazırlanışı :
* Şerbetini hazırlamak için su ve şekeri tencereye alıp kaynatın. Koyulaşmaya başlayınca limon suyu ekleyip bir taşım kaynatın ve soğumaya bırakın.
* Unu hamur yoğurma kabına alın. Ortasını havuz gibi açıp sıvıyağ, margarin, yoğurt, kabartma tozu ve vanilyayı ekleyip kulak memesi yumuşaklığında bir hamur yoğurun. Hamurun üzerini nemli bir bezle örtüp yarım saat dinlendirin.
* Hamurdan ceviz büyüklüğünde parçalar koparın. Elinizle bastırarak avuç içinde veya düz zeminde çay tabağı büyüklüğünde açın. Ortalarına ceviziçi yerleştirin. 2 ucunu üstte birleştirip yağlanmış fırın tepsisine dizin. Önceden ısıtılmış 170 dereceye ayarlı fırında pişirin. Tepsiyi fırından alıp soğuk şerbeti üzerine gezdirerek dökün. Şerbetini çekince servis yapın.
Kaynak: Lezzet
0 yorum:
Yorum Gönder